Aneta Pawłowska-Krać porusza w swoim reportażu temat niewygodny, często przemilczany w publicznym dyskursie. Bo co kryje się po drugiej stronie? Jak Polacy radzą sobie z problemami natury psychicznej? Czy mogą liczyć na pomoc w każdym wieku? „Głośnik w głowie. O leczeniu psychiatrycznym w Polsce” to głos nie tylko pacjentów, ale przede wszystkim opowieść o zmianach i czasem wyrastających jak z pod ziemi problemach.

Polska psychiatria zmaga się z różnorodnymi problemami od wielu lat, jednak autorka stara się skupiać na ukazywaniu historii poszczególnych osób związanych z tym resortem. Książka zawiera zaledwie parę takich opowieści, ale ich ciężar emocjonalny został wyważony w taki sposób by było to do udźwignięcia dla wielu osób. Na szczęście z kolejnych rozdziałów nie wylewa się tylko pesymizm i narzekanie na sytuacje.

Autorka starała się oddać głos swoim bohaterom, warto docenić godziny spędzone na zbieraniu tych opowieści. Niesamowicie trudne jest przekonanie do opowiedzenia historii związanych w Polsce ze stygmatyzowaną tematyką. Dlatego też wielką wartość mają rozdziały poświęcone nastoletniej  Lenie i jej próbach dostosowania się do grup rówieśniczych, czy walki prowadzonej przez rodziców Kuby, by zapewniać mu jak najlepszą diagnostykę.  

W książce pojawia się perspektywa zarówno lekarzy, jak i stalowych czy pielęgniarek/pielęgniarzy. Trudności związane z brakami personelu, specyfiką pracy z nieprzewidywalnymi pacjentami, brak wsparcia w niektórych aspektach czyni tę pracę bardzo drenującą i niedostatecznie docenianą. Warto chociażby przyjrzeć się demonizowanej metodzie przypinania pacjenta pasami do łóżka , autorka pokazuje nam różne praktyki z tym związane. Pozwala na wyrobienia sobie opinii, nie daje jednoznacznych odpowiedzi i wymienia sytuacje, w których pacjent może poczuć się bezpiecznie. Każda metoda zastosowana w niewłaściwy sposób może przynieść wiele niewyobrażanych strat, szczególnie jeżeli mówimy o tak delikatnej dziedzinie jak zdrowie psychiczne.   

Dla mnie bardzo ciekawą kwestią było powołanie funkcji asystenta zdrowienia, wcześniej nie spotkałam się z takim podejściem do procesu powrotu do codzienności osób zmagających się z problemami psychicznymi. A jeżeli mogą porozmawiać z kimś, kto na własnej skórze doświadczył tego samego to łatwiej jest zrozumieć pewne procesy. Czasem specjaliści, pomimo całej wiedzy i dostępnych metod, stoją dalej po przeciwnej stronie, więc rozmowa z asystentem zdrowienia może okazać się kluczowa. Niezwykle doceniam, że w polskiej psychiatrii otwierają  się nowe perspektywy i choć jak przytoczone historie są  dalej pełne przeciwności do przezwyciężenia to na pewno w przyszłości mogą przynieść wiele dobrego pacjentom.

Uważam, że „Głośnik w głowie. O leczeniu psychiatrycznym w Polsce” jest pozycją niesamowicie ważną, zmuszającą do refleksji i aktualną. Przedstawia problematykę w sposób obiektywny, wielowymiarowe i oddający głos bohaterom różnorodnym. Choć jest w niej dużo gorzkich słów, bo psychiatria jest wciąż dziedziną niełatwą, pozbawioną ogólnego wsparcia społeczeństwa i niedofinansowaną to uświadamia, że zmiany idą w dobrym kierunku. I choć jest to proces powolny to wart wszelkiego wysiłku.

Tytuł: Głośnik w głowie. O leczeniu psychiatrycznym w Polsce

Autor: Aneta Pawłowska-Krać

Wydawnictwo: Czarne

Ilość stron: 232

Data wydania: 11 lutego 2022